Hình 1.2.
Sửachữa nguồn có thể nói là một trong những nhiệm vụ khó khăn nhất của sửa chữa điệntử và đôi khi bạn am hiểu về mạch điện và có những phương pháp sửa những loại mạchnhư mạch audio , mạch màu,điện áp cao thì bạn sẽ cảm thấy dễ dàng hơn .Nếu bạncó kiến thức về mạch nguồn hoặc nguồn xung hoạt động như nào thì bạn đã sẵnsàng cho việc sửa chữa các vấn đề trong nguồn xung trong tất cả thiết bị nào từnhững thiết bị nhỏ sử dụng trong laptop hay các thiết bị công nghiệp lớn như biếntần ,.. bởi vì dù thiết bị to hay nhỏ đi nữa ,linh kiện có bé hay to thì nguyênlí hoạt động vẫn giống nhau.Về cơ bản,tất cả chức năng của mạch nguồn xung làgiống nhau đó là tạo ra điện áp DC bên thứ cấp .
Nguyênlí hoạt động của nguồn xung khác so với nguồn tuyến tính. Đầu tiên điện áp AC sẽqua một mạch lọc nhiễu cao tần để loại những nhiễu cao tần do đường dây điệngây ra có thể đánh chết cầu diode sau đó được chỉnh lưu qua cầu diode biếnthành điện áp một chiều DC sau đó được san phẳng bởi tụ lọc sơ cấp ( thường sửdụng tụ 220uF 450V).
-Điệnáp sau chỉnh lưu sẽ có điện áp khoảng 300V ( nếu điện áp AC vào là 220V) hoặc150V ( nếu điện áp AC vào là 110V) sau đó sẽ đi qua điện trở mồi và biến ápxung . Điện áp đi qua điện trở mồi sẽ bị sụt áp trên đó để cấp nguồn vào chânVcc của ic nguồn. Sau một thời gian điện áp nguồn Vcc của ic nguồn sẽ lấy từ mạchnguồn phụ của biến áp xung.Mạch nguồn phụ này bao gồm một diode và 1 điện trởduy trì để ic nguồn hoạt động .
-Khi ic nguồn hoạt động nó sẽ điều khiển Mosfet làm việc ở chế độ đóng mở để tạora từ trường bên sơ cấp khi đó sẽ tạo ra điện áp cảm ứng bên thứ cấp của biếnáp xung.
-Điện áp cảm ứng của biến áp xung bên thứ cấp sẽ được chỉnh lưu thành điện môtchiều và được san phẳng bởi tụ lọc .Tùy vào mạch nguồn có bao nhiêu điện áp ramà có bấy nhiêu diode và tụ điện. Điện áp ra bên thứ cấp sẽ được kết nối với mạchlấy mẫu và mạch phát hiện điện áp lỗi để khống chế điện áp đầu ra .Khi điện ápđầu ra tăng hoặc giảm nó sẽ báo về ic nguồn để ic nguồn điều khiển mosfet khốngchế điện áp ra .
Chúý : Không phải tất cả nguồn xung đều có sơ đồ khối như hình 1.4 .Một số nguồnxung trong thực tế không sử dụng ic dao động để điều khiển mosfet( một số mạchsử dụng transistor công suất) mà thay vào đó họ sử dụng mạch dao động bao gồm mộtsố thành phần để điều khiển FET/BJT như hình 1.5. Một vài mạch lại không sử dụngmạch lấy mẫu và phát hiện điện áp lỗi bên thứ cấp thay vì đó được lấy từ bên sơcấp như hình 1.6 tích hợp sẵn bên trong ic nguồn như hình 1.7.
Hình 1.5
Hình 1.6.
Hình 1.7
ƯU VÀ NHƯỢC ĐIỂM CỦA NGUỒN XUNG ?
ƯU ĐIỂM :
-Kích thước nhỏ gọn và nhẹ.
-Hiệu suất cao hơn và ít nóng.
-Điều chỉnh tốt hơn.
-Biên độ điện áp vào lớn.
-Giá thành rẻ.
NHƯỢC ĐIỂM :
Bởivì có rất nhiều linh kiện sử dụng trong mạch nguồn cho nên khi xuất hiện lỗi nócó thể làm rất nhiều linh kiện bị lỗi theo ví dụ lỗi khi bị sét đánh hoặc điệnáp vào quá cao .
-Với nhiều mạch điện khác nhau được sử dụng trong nguồn xung ví dụ như mạch daođộng ,mạch phản hồi,mạch bảo vệ,mạch nguồn phụ… và khi xảy ra nhiều vấn đề nóthậm chí có thể là nguyên nhân gây rắc rối trong quá trình sửa chữa nguồn xung.
-Một số linh kiện thay thế rất đắt tiền và khó mua được trên thị trường ví dụnhư Mosfet,ic nguồn và biến áp xung.
-Nhiễu cao tần phát ra từ biến áp xung có thể làm nhiều vấn đề bị gián đoạn..
- Chế tạo đòi hỏi kĩ thuật cao , thiết kế phức tạp ,việc sửa chữa khó khăn cho người mới học.
Vậy là tôi đã giới thiệu sơ qua cho các bạn hiểu nguồn xung là gì nguyên lí và hoạt động của nó ra sao . Tất nhiên đây cũng chỉ là những cái cơ bản nhất trong nguồn xung còn việc thực tế sữa chữa lại đòi hỏi rất nhiều kinh nghiệm và kĩ năng như kiểm tra linh kiên , dò mạch điện tử . Nếu các bạn muốn trở thành chuyên gia về sửa nguồn xung trong thực tế thì hãy tham khảo qua bộ giáo trình video : Nghệ thuật sửa chữa nguồn xung của chúng tôi . Bên trong là những kinh nghiệm quá giá sau hàng chục năm làm sửa chữa điện từ ,bảo hành cho các hãng .
Tôi hi vọng bạn học được điều gì đó từ bài viết trên. Hãy hỏi bất kì câu hỏi nào trong phần bình luận .Cảm ơn các bạn đã theo dõi và ủng hộ chúng tôi .
Tác giả : Lộc soma
